به نقل از «فارس»

مروری بر کارنامه سینمایی سیدرضا محقق/ تجربه‌ای 10 ساله، تولید 6 فیلم و انبوه جوایز ملی و بین‌المللی

تاریخ انتشار: ۱۶ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۲۳۳۱۲

به گزارش گروه هنر و رسانه خبرگزاری فارس، این روزها یکی از تهیه کننده هایی که نامش بیشتر از دیگران سر زبان‌ها افتاده است، سیدرضا محقق است. بعد از آنکه بازیگران فیلم آخر محقق یعنی«چرا گریه نمی‌کنی؟» بر سر بودن یا نبودن در جشنواره چهل و یکم وارد جدل شدند، او برخلاف جریان مرسوم اینگونه محافل به تنهایی در نشست خبری فیلم حاضر شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یکی از نکاتی که محقق در این نشست مطرح کرد کارنامه کاری او بود. گویا بازیگران فیلم طی هفته‌های گذشته او را متهم به گمنام بودن کرده بودند و حالا محقق در نشست خبری به برخی از این هجمه‌ها پاسخ می‌داد.

بر همین اساس تصمیم گرفتیم برای روشن‌تر شدن موضوع کارنامه این تهیه کننده، نگاهی به آثاری که سیدرضا محقق طی یک دهه اخیر تولید کرده است داشته باشیم.  

هنر سینما به‌عنوان هنر هفتم باوجود آن‌که در قیاس با شش هنر ماقبل خود از سابقه کمتری از بدو حیات تا زمانه حاضر برخوردار است؛ اما به‌سبب همراهی‌اش با جهان مملو از تخیل و پوشاندن جامه عمل به یکی از بزرگ‌ترین آرزوهای بشر - تحقق توالی تصاویر که از آن به‌عنوان تصویر متحرک نیز یاد می‌شود- طی نیم‌قرن اخیر بیشترین ضریب نفوذ را میان مخاطبان آثار هنری به خود اختصاص داده است. همین توفیق در شتاب سرعت رشد، جریان سازی و تأثیرگذاری این هنر با وجود عمر کوتاهش در قیاس با دیگر هنرها باعث شده‌است که از آن به‌عنوان هنرصنعت سینما یاد شود.

در کشورمان ایران نیز به‌عنوان یکی از کشورهای صاحب مکتب و تفکر سینمایی در میان کشورهای جهان؛ دو نگاه کلان در حوزه تولیدات سینمایی را می‌توان طی تاریخ این هنر به‌ویژه بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی مورد رصد قرار داد.
نخست جریان تولید آثار سینمایی متکی بر نگاه هنرمندانه با هدف دعوت مخاطبان به تفکر، تعمق و تامل در کنار رسالت اصلی هنر سینما یعنی مسئله سرگرم‌سازی که از آن به‌عنوان سینمای مستقل (سینمای هنری - سینمای هنر و تجربه) نیز یاد می‌شود و دوم سینمایی که از آن به‌عنوان سینمای بدنه یاد می‌شود. سینمایی که تمرکز اصلی آن بر بخش «صنعت» هنرصنعت سینما و مسئله گیشه و آثار گیشه پسند استوار است.
 
*سینمای مستقل و سینمای بدنه؛ اصلی لازم و ملزوم
 
در این مسئله تردیدی وجود ندارد که وجود هر دو جریان در حوزه حیات سینمای هر کشوری لازم و ملزوم یکدیگر است. چرا که فصل مهمی از تولید آثار سینمایی مستقل که معطوف به جریان‌سازی فرهنگی و دغدغه‌مندی در حوزه واداشتن مخاطبان به تفکر، تعمق و تامل است؛ برای حیات، دوام و بقای خود به‌شدت نیازمند گردش چرخ اقتصاد سینما در حوزه سینمای تجاری و بدنه است.

اما طی یک دهه اخیر جریان غالب سینمای کشورمان با شیب بسیار سریع صرفاً به سمت آثار گیشه‌پسند و سرگرم‌کننده حرکت کرده و به همین دلیل است که گونه‌ای به‌عنوان آثار سینمای مستقل (سینمای هنر و تجربه) نه‌تنها در جریان اکران فراگیر آثار سینمایی در جدول اکران فیلم‌های تولیدشده طی سال در کشورمان جای چندان والا، درخور و شایسته‌ای ندارد؛ در حوزه تولید نیز کم‌تر تهیه‌کنندگانی حاضرند تا سرمایه خود را برای تولید چنین دست از آثاری که هدف آن‌ها جریان‌سازی و ارتقای فرهنگ عمومی جامعه است صرف کنند.

دلیل عمده تهیه‌کنندگان در فاصله گرفتن از سرمایه‌گذاری تولید آثار سینمای مستقل به این مساله باز می‌گردد که آثار تولید شده در گونه سینمای مستقل به دلیل فاصله گرفتن از عنصر سرگرم‌سازی صرف، نمی‌توانند پاسخ‌گوی بازگشت سرمایه اولیه تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار خود باشند. همین مهم باعث شده تا مدام شاهد لاغر و لاغرتر شدن بدنه تهیه‌کنندگان سینمای مستقل در کشورمان به ویژه طی یک دهه اخیر باشیم.
 
*سهم بالای توفیق سینمای ایران در عرصه جهانی مدیون سینمای مستقل است
 
نکته جالب‌توجه اما آن‌جاست که اهتزاز پرچم کشورمان در رویدادهای جهانی سینما و سهم مهمی از توفیقات بین‌المللی سینمای کشورمان به‌ویژه طی یک دهه اخیر که با شیب صعودی تولید آثار سینمای بدنه و شیب نزولی روند تولید آثار سینمای مستقل مواجه هستیم را سینما، سینماگران و هنرمندانی برعهده داشتند که قاطبه فعالیت آنها بر گونه سینمای مستقل (سینمای هنر و تجربه) استوار است.
 
*محقق؛ تهیه‌کننده‌ای جوان اما خوش‌نام در دو عرصه ملی و بین‌المللی
 
یکی از این همین معدود نام‌های تهیه‌کننده در تولیدات گونه سینمای مستقل که در چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر تهیه دو اثر سینمایی بلند با نام‌های «چرا گریه نمی‌کنی؟» به کارگردانی علیرضا معتمدی و «آه سرد» به کارگردانی ناهید عزیزی که هر دو از کارگردانان فیلم اولی نیز هستند را بر عهده داشته نامی است که پیش‌از این قدرت و جریان سازی تفکر خود را در مقام تهیه‌کننده در حوزه سینمای مستقل در دو عرصه ملی و بین‌المللی ثابت کرده‌است. صحبت از سیدرضا محقق است. جوانی که خود فرزند انقلاب و متولد سال 1361  در شهرستان کهگیلویه (دهدشت) است.

وی با وجود آنکه تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته فقه و حقوق تا مقطع دکترا ادامه داده اما در کنار فعالیت خود در بخش آکادمیک (شاخه فقه و حقوق) در همراهی با برادر بزرگ‌تر خود، سیدهادی محقق که از کارگردانان نامدار و شناخته‌شده سینمای کشورمان است، دوشادوش او تجربه گام نهادن در وادی جریان تولید، سرمایه‌گذاری و تهیه‌کنندگی آثار سینمایی را برعهده داشته است.

سیدرضا محقق با وجود آن‌که از سال 1391 نخستین کار تهیه‌کنندگی خود را آغاز کرده، طی همین یک دهه توفیقات فراوانی را برای خود و سینمای ایران در دو عرصه رویدادهای ملی و جشنواره‌های بین‌المللی کسب کرده است.

به‌همین بهانه در این گزارش نگاهی خواهیم داشت به کارنامه سینمایی سیدرضا محقق؛ تهیه‌کننده جوان اما خوش‌نام و موفق سینمای کشورمان. در نگاه کلی، وی طی یک دهه فعالیت در حوزه سینما در مقام تهیه‌کننده شش اثر را تا به این لحظه تولید کرده‌است. «او خوب سنگ می‌زند» (1391)؛ «ممیرو» (1394)؛ «ایرو» (1396)؛ «دِرب» (1400) و «چرا گریه نمی‌کنی؟» و «آه سرد» (1401)؛ که دو فیلم آخر در بخش سودای سیمرغ چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر حضور دارند.
 
*«او خوب سنگ می‌زند»؛ اولین فیلم و درخششی ناب در جشنواره‌های فجر و کودک
 
آن‌چنان‌که در این گزارش ذکرش رفت آغاز فعالیت سیدرضا محقق به‌عنوان تهیه‌کننده در سایه همراهی با برادر بزرگ‌تر خود سیدهادی محقق در مقام فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان بوده است.

تجربه نخست آن‌ها تولید فیلم «او خوب سنگ می‌زند»؛ داستان نوجوانی است به نام «بردو» (با بازی ساعد سهیلی) که پدر خود را از دست داده و به همراه برادر ومادر خود زندگی می‌کند. «بردو» بخاطر اینکه بتواند زندگی خود را سرو سامان دهد راهی سفری می‌شود که طلب پدر خودرا پس بگیرد که در میانه راه در گیر اتفاقاتی ناخواسته می‌شود.

نخستین گام سیدرضا محقق در مقام تهیه‌کننده و همراهی با سیدهادی محقق به‌عنوان فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان در تولید این اثر سینمایی مملو از موفقیت‌های ملی و بین‌المللی برای «برادران محقق» بود. به‌گونه‌ای که در سی‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در سال 1392 فیلم «او خوب سنگ می‌زند» جایزه بهترین فیلم بخش بین‌الملل و بهترین دستاورد هنری را از آن خود و سیدرضا محقق تهیه‌کننده این اثر کرد. همچنین این فیلم توانست جایزه بهترین فیلم‌نامه و کارگردانی را از بیست‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کودک اصفهان برای سیدهادی محقق با خود به‌همراه داشته باشد.

ساعد سهیلی، قربان نجفی و داوود عین آبادی بازیگران «او خوب سنگ می‌زند» برادران محقق است. اثری که برای نخستین تجربه دو برادر یکی در مقام تهیه‌کننده (سیدرضا محقق)  و یکی در مقام فیلمنامه‌نویس و کارگردان (سیدهادی محقق) نشان‌دهنده قدرت خطرپذیری و بلندپروازی آن‌ها در حوزه تولید اثری در سینمای نواجوانانه در جریان تولیدات کلان سینمای کشورمان است.

سینمایی که متأسفانه باوجود اقبال و فراگیری فراوان در جهان، کمتر در کشورمان از سوی جامعه منتقدان و مخاطبان مورد اقبال قرار می‌گیرد. با این وجود برادران محقق در نخستین تجربه سینمایی خود نشان دادند که نه‌تنها اهداف بلندپروازانه‌ای دارند که در آن روی دیگر سکه، فن؛ تکنیک و هنر تولید و تهیه یک اثر سینمایی موفق را می‌شناسند.
 
*«ممیرو»؛ نامیرایی که قطار جوایز جهانی را به برادران محقق رساند
 
اما نام برادران محقق زمانی بیش‌از پیش میان جامعه سینمایی کشورمان و عموم مخاطبان و علاقه‌مندان هنر هفتم ایران پیچید که برای نخستین بار بعد از درخشش فیلم «او خوب سنگ می‌زند»؛ دومین تجربه مشترک این دو برادر (سیدرضا محقق در مقام تهیه‌کننده و سیدهادی محقق در مقام فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان) در سال 1394 با فیلم «ممیرو» سیلی از جوایز جهانی  و بین‌المللی را از آن برادران محقق کرد.
به ویژه آنکه سیدهادی محقق در جشنواره بیستم فیلم پوسان کره جنوبی بعد از دریافت دو جایزه فیپرشی و جایزه انجمن منقدان کره‌جنوبی در روی صحنه مراسم اختتامیه این جشنواره با زبان محلی خود (زبان لری) یکی از اشعار فولکلوریک و ملی-میهنی مردمان شهرستان دهدهشت از استان کهگیلویه وبویراحمد (شهرستان محل تولد برادران محقق) را برای حاضران در سالن خواند که این مساله تشویق ایستاده و چند دقیقه‌ای حاضران در سالن را با خود به‌همراه داشت.

 فیلم «ممیرو» علاوه بر جایزه یاد شده قطاری از جوایز را چون برنده بهترین فیلم، جایزه کلیسای جهانی و جایزه زردالوی نقره‌ای سیزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم زردآلوی طلایی ارمنستان (2016) را بریا سیدرضا محقق تهیه‌کننده این اثر؛ جایزه نتپک برای سیدهادی محقق در چهاردهمین جشنواره فیلم کشورهای آسیا پاسفیک (2016)؛ برنده بهترین فیلم بیستمین دوره جشنواره فیلم پوسان کرده‌جنوبی بریا سیدرضا محقق (2015)؛ برنده بهترین فیلم (سیدرضا محقق) و بهترین بازیگری (یدالله شادمانی) چهاردهمین جشنواره فیلم پونا هند (2015)؛ برنده جایزه ویژه هیات داوران سیزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فرشته روشنایی روسیه برای برادران محقق (2015)؛ برنده بهترین فیلم (سیدرضا محقق) و بهترین فیلمبردار (روزبه رایگا) در دوازدهمین جشنواره فیلم کازان کشور روسیه (2015) را برای برادران محقق با خود به همراه داشته است.

«ممیرو» به معنای «نامیرا» با سبکی متفاوت و نگاهی تازه داستان تنهایی‌ ایاز، پیرمرد سَرخورده از زندگی پر مشقت خود را روایت می‌کند که بعد از اتفاقی مهیب در زندگی، با نوه خود روزگار می‌گذراند و خود را مسبب همه اتفاقات می‌داند. یدالله شادمانی در نقش ایاز؛ میثم فرهموند در نقش ابراهیم و فاطمه بهادر در نقش نرگس از جمله بازیگران اصلی این اثر سینمایی بودند.

*«ایرو»؛ اثری ساده و زلال در مسیر نوگرایی و پوست‌اندازی تفکر سینمایی
 
توفیق نخستین تجربه مشترک برادران محقق و سپسس درخشش جهانی «ممیرو» بود که آن‌ها را برای سومین تجربه کار با یکدیگر به سمت تولید فیلم «ایرو» در سال 1396 کشاند.

اثری که با وجود روایت ساده و روان خود در قالب تجدید خاطره دوباره اهالی سینما، خاصه پژوهشگران، دست‌اندرکاران و محققان هنر هفتم کشورمان با سینمای صاحب سبک دو کارگردان فقید کشورمان زنده‌نامان سهراب شهید ثالث و عباس کیارستمی به شمار می‌آید. منتقدان و پژوهشگران سینما این اثر را تلفیق و برداشتی از سینما و هنرمندان نوگرای کشورمان در جریان پوست‌اندازی سینمای ایران می‌شناسند.

«ایرو» راوی داستان پیرمردی‌ست که به تنهایی زندگی خود را می‌گذراند، در انتظار حکم قصاص فرزندش است. او با اینکه برای جلب رضایت خانواده مقتول تلاش زیادی کرده، اما پسرش در زندان سکته می‌کند. او برای تحویل جنازه راهی شهر می‌شود و در پسِ پشتِ این اتفاق غم‌بار اتفاقات زیادی را پشت سر می‌گذارد.

«ایرو» در کنار توفیق و تشویق اهالی سینمای کشورمان؛ برای سیدرضا محقق تهیه‌کننده‌اش دو جایزه جهانی بهترین فیلم در هجدهمین جشنواره فیلم هند (2018) و بهترین فیلم در نوزدهمین جشنواره فیلم پکن (2019) را با خود به همراه داشت.
 
*صدای بلند فیلم‌های مستقل به روایت «دِرب» و همراهی برادران محقق
 
بعد از توفیقات فیلم‌های «ممیرو»، «ایرو» و پیچیدن نام و آوازه برادران کاربلد، فنی و مشرف به علم و هنر سینما به شکل توأمان یعنی برادران محقق؛ چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در سال 1400 میزبان اثر درخشانی دیگر از این دو برادر با نام «دِرب» بود.

فیلمی که بعد از اکران در جشنواره در نخستین واکنش جامعه منتقدان به این اثر سینمایی ضمن تقدیر تمام‌قد از تولید این اثر آن را بازنمایی نوین و خوانش جدیدی از سینمای جریان‌ساز، تفکربرانگیز و دغدغه‌مند سهراب شهید ثالث دانستند و خواندند. هرچند قاطبه منتقدان و پژوهشگران حوزه سینما ضمن اشاره به نگرش و ادای دین برادران محقق به سینمای کارگردان فقید کشورمان بر این نکته تأکید داشته‌اند که سیدهادی و سیدرضا محقق در روایت خود عناصر خلاقانه، اثر انگشت و امضای خود را دارند که این مهم می‌تواند نویدبخش ظهور و تولد جریان قدرت گرفتن هرچه بیشتر سینمای مستقل، دغدغه‌مند و جریان‌ساز ایران باشد.

«دِرب» با بازی‌های درخشان و کارگردانی بی‌نقص سیدهادی محقق درباره یک مامور است که قرار است برق خانه‌ای دور افتاده را وصل کند. مامور متوجه می‌شود قطعه‌ایی در ترانس نیاز به تعمیر دارد. او تمام تلاش خود را می‌کند تا این قطعه را پیدا کند.

«دِرب» نیز در کسب جوایز جهانی دستانی پُری داشت و جایزه اصلی جشنواره فیلم بوسان کره جنوبی در بخش رقابتی جی‌سئوک در سال 2022 برا بریا سیدهادی محقق کارگردان اثر و جایزه بالون نقره‌ای بهترین فیلم از جشنواره سه قاره نانت کشور فرانسه در سال 2022 را برای سیدرضا محقق با خود به همراه داشت.
 
*دو تجربه مستقل در حمایت از فیلم‌اولی‌ها در جشنواره چهل‌ویکم
 
در سایه تمامی این موفقیت‌ها بود که زمانی که اعلام شد سیدرضا محقق در جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در گام چهل‌ویکم بار دیگر در مقام تهیه‌کننده حامی دو کارگردان فیلم‌اولی است؛ چشم مخاطبان، منتقدان، اهالی رسانه و پژوهشگران حوزه سینما به دو فیلم «آه سرد» به کارگردانی ناهید عزیزی و «چرا گریه نمی‌کنی؟» به کارگردانی علیرضا معتمدی برای اکران در بخش سودای سیمرغ چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر دوخته شد.

حال باید تا 22 بهمن ماه منتظر ماند تا هنگام برگزاری مراسم اختتامیه دید که دستاورد مستقل سیدرضا محقق در مقام تهیه‌کننده دو کارگردان فیلم‌اولی بعد از تجربه چهار اثر با برادر کارگردانش (سیدهادی محقق) چه ارمغان یا ارمغان‌هایی را با خود برای تهیه‌کننده‌اش به همراه خواهد داشت.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: سیدرضا محقق سینمای مستقل جشنواره بین المللی فیلم فجر نامه نویس و کارگردان خود به همراه مقام تهیه کننده تولید آثار سینمای برنده بهترین فیلم آن به عنوان چرا گریه نمی کنی ملی و بین المللی سینمای کشورمان سیدرضا محقق طی یک دهه اخیر برادران محقق آثار سینمایی جشنواره فیلم سینمای مستقل محقق در مقام اثر سینمایی حوزه سینما سینمای هنر جریان سازی فیلم نامه فیلم اولی فیلم او

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۲۳۳۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«اتاق فرار» پرمخاطب‌ترین بسته فیلم کوتاه «هنر و تجربه» شد

به گزارش قدس آنلاین به نقل از روابط عمومی گروه سینمایی هنر و تجربه، بسته فیلم کوتاه «اتاق فرار» مورد استقبال مخاطبان، هنرمندان و چهره‌های فرهنگی قرار گرفت و توانست عنوان پرمخاطب‌ترین بسته فیلم کوتاه را در میان 10 بسته اکران شده در هنر و تجربه را از آن خود کند. 

بسته فیلم کوتاه «اتاق فرار» که شامل ۵ فیلم کوتاه «مورس» ساخته روناک جعفری، «اسپاسم» ساخته صحرا اسدالهی، «نفس نکش» ساخته میلاد نسیم سبحان، «رویای نیمه‌جان» ساخته آرمین اعتمادی و «گوشت تلخ» ساخته فرید حاجی است.

در گروه سینمایی هنر و تجربه (از سال 98 تاکنون) بسته 5 فیلم کوتاه «یلدای کوتاه»، بسته 6 فیلم کوتاه «108 دقیقه در یک قرن»، بسته 6 فیلم کوتاه «بازگشت کوتاه»، بسته 5 فیلم کوتاه «وضعیت قرمز»، بسته 5 فیلم کوتاه «پنجِ گان کوتاه»، بسته 5 فیلم کوتاه «یک سانس؛ چند رویا»، بسته 5 فیلم کوتاه «ژانر وحشت» و بسته 6 فیلم کوتاه «ژنریک؛ شش فیلم شش نگاه» پیش از این اکران شده بود. 

گروه سینمایی هنر و تجربه به پیشنهاد و استقبال فیلمسازان جوان حوزه فیلم کوتاه از سال گذشته تاکنون اکران 21 فیلم کوتاه را در کارنامه خود ثبت کرده است. 

بلیت‌فروشی بسته فیلم کوتاه «اتاق فرار» در سامانه‌های بلیت‌فروشی سینماتیکت، ایران تیک، آی تیکت و گیشه هفت همچنان ادامه دارد